حکومت مردم: هیاتهای انتخاباتی مستقل و تلاش برای تحقق دموکراسی
چگونه است که برخی کشورها موفق میشوند انتخاباتی آزاد و عادلانه برگزار کنند و به این ترتیب مبارزه در جهت تحقق دموکراسی را به پیش ببرند، حال آنکه در کشورهای دیگر، فرآیندهای انتخاباتی در جهت حفظ رژیمهای سلطهطلب، دستکاری و برنامهریزی میشود؟
دموکراسی امکان خودگردانی مردمی را بر پایه انتخابات آزاد، عادلانه و فراگیر فراهم میآورد، انتخاباتی که شهروندان به وسیله آن نمایندگان سیاسی خویش را انتخاب میکنند. وجود عوامل دیگری نیز برای تحقق یک سیستم دموکراتیک سالم ضروری است، اما اساسا "ایده حکومت دموکراتیک بر خویش" تناسبی با نمایشهای مضحک انتخاباتی ندارد.۱
با این حال همانطور که در دهههای اخیر کشورهای بیشتری به برگزاری انتخابات روی آوردهاند، حاکمان بسیاری نیز "مجموعه ترفندهایی برای دستکاری در انتخابات" ترتیب دادهاند تا فرآیندهای انتخاباتی را به نفع خویش پیش ببرند.۲
این مجموعه ترفندها هم شامل قواعد حقوقی و هم شیوههای غیررسمی میشود که واجدین شرایط رای دادن را محدود میکند، برخی گروهها را کاملا از عرصه رقابت انتخاباتی حذف میکند، از طریق ارعاب و خرید رای در انتخاب رایدهندگان مداخله میکند، مانع از تصدی سمتها بوسیله برندههای انتخاباتی میشود، با دادن مسئولیت تصمیمگیری نهایی به افراد غیرمنتخب، قدرت افراد انتخاب شده را کاهش میدهد و آزادیهای مدنی و سیاسی از جمله امکان دسترسی به رسانه و سایر منابع موردنیاز برای رقابت در عرصه انتخابات را محدود میکند.
اما درست در همین زمان کشورهایی هم هستند که علیرغم موانعی چون سلطه استبدادی یا درگیریهای خشونتبار، توانستهاند انتخاباتی واقعا آزاد و عادلانه برگزار کنند. و از این میان، بسیاری موفق به تثبیت حکومتهای دموکراتیک پایدار شدهاند. چنانکه یکی از پژوهشگران عرصه دموکراسی اظهار داشته، انتخابات "پس از عبور از مرز واقعی آزادی و رقابت که البته تعیین آن دشوار است، به وضعیتی مستقل میرسد."۳
در این زمان است که انتخابات از حالت ساختگی بیرون میآید و به مبارزه واقعی برای رسیدن به قدرت بدل میشود.
اینجاست که سوال بررسی شده در مطالعه موردی حاضر مطرح میشود: جوامع تحت کدام شرایط قادر به برگزاری انتخاباتی هستند که در عوض تثبیت حاکمان مستبد، موجب ارتقای دموکراسی شود؟ بخش مهمی از پاسخ این سوال به نوع هیاتهای مدیریت انتخابات برمیگردد که یک کشور برای اجرای فرآیندهای انتخاباتی خود بنیان نهاده است. بر اساس یک پژوهش، "هیات های مستقل مدیریت انتخابات که تحت تاثیر احزاب و کنترل دولتها نیستند، امکان برگزاری انتخابات موفق را بسیار بیشتر فراهم میکنند."۴
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر